Wybrane uwarunkowania zachowań zakupowych e-konsumentów na przykładzie studentów

Maria Kocot; Artur Kwasek; Adam Depta

doi:https://doi.org/10.59139/ws.2025.03.4

Maria Kocot Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Wydział Ekonomii, Polska / University of Economics in Katowice, Faculty of Economics, Poland ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5150-3765 , Artur Kwasek Uczelnia Techniczno-Handlowa im. Heleny Chodkowskiej w Warszawie, Wydział Zarządzania i Logistyki, Polska / University of Technology and Economics in Warsaw, Faculty of Management and Logistics, Poland ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4386-1444 , Adam Depta Politechnika Łódzka, Wydział Organizacji i Zarządzania, Instytut Zarządzania, Polska / Lodz University of Technology, Faculty of Organization and Management, Institute of Management, Poland ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5957-0794 Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician, vol. 70, 2025, 3, s. 45-57 Opublikowano online: 31 marca 2025 DOI https://doi.org/10.59139/ws.2025.03.4

21 Wyświetlenia 9 Pobrania

ARTYKUŁ

(Polski) PDF

STRESZCZENIE

Technologie cyfrowe zrewolucjonizowały handel. Czynność nabywania produktów przeniosła się z fizycznej przestrzeni sklepu do przestrzeni internetowej i powstała nowa grupa konsumentów – e-konsumenci. Zrozumienie czynników wpływających na decyzję o zakupie online jest kluczowe zarówno dla badaczy, jak i dla praktyków biznesu. Handel elektroniczny dynamicznie się rozwija, co motywuje przedsiębiorstwa do poszukiwania efektywnych strategii angażowania e-konsumentów w proces zakupowy oraz budowania ich lojalności wobec marek i produktów. Celem badania omawianego w artykule jest ocena wpływu wybranych czynników na zachowania zakupowe studentów robiących zakupy online. Badanie przeprowadzono w listopadzie 2021 r. na próbie 620 studentów czterech kierunków: ekonomii, finansów i rachunkowości, informatyki oraz zarządzania, studiujących na różnych uczelniach w Polsce. Respondentów dobrano metodą losowego doboru warstwowego, a dane zebrano za pomocą standaryzowanego kwestionariusza ankiety. W celu zidentyfikowania czynników wpływających na zachowania zakupowe respondentów i określenia siły ich oddziaływania opracowano model strukturalny z wykorzystaniem metody największej wiarygodności i przeanalizowano relacje między zmiennymi endogenicznymi. Analiza wykazała, że największy wpływ na zachowania zakupowe badanych miały dostępność informacji o produkcie, jakość produktu i gwarancja. Testy statystyczne potwierdziły istotność tych zależności, co oznacza, że wpływ tych czynników na decyzje o zakupie nie jest przypadkowy. Uzyskane wyniki mogą być użyteczne dla producentów projektujących strategie marketingowe i dostosowujących ofertę produktową do oczekiwań nabywców.

SŁOWA KLUCZOWE

e-konsument, zachowania zakupowe, zakupy online, marketing

JEL

I21, I23

BIBLIOGRAFIA

Almirall, E., Casadesus-Masanell, R. (2010). Open versus closed innovation: A model of discovery and divergence. Academy of Management Review, 35(1), 27–47. https://doi.org/10.5465/AMR.2010.45577790 .

Arnkil, R., Järvensivu, A., Koski, P., Piirainen, T. (2010). Exploring the Quadruple Helix. Report of Quadruple Helix Research for the CLIQ Project (Työraportteja 85/2010 Working Papers). Univer-sity of Tampere. https://trepo.tuni.fi/handle/10024/65758 .

Bełz, G., Barbasz, A (red.). (2014). Management Forum 4. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.

Bondos, I. (2013). W kierunku marketingu 3.0. Handel Wewnętrzny, (3), 141–147.

Çakici, N. M. (2022). Digital Transformation and Co-Creation of Value: The Role of Digital Agility. W: M. Rodrigues, J. Proença (red.), Impact of Digital Transformation on the Development of New Business Models and Consumer Experience (s. 23–36). IGI Global Scientific Publishing. https://doi.org/10.4018/978-1-7998-9179-6.ch002 .

Cappelin, R. (2014). The relationship between needs and instruments of innovation policy in diferent regions: the Matrix INT (Instruments and Needs of Technology). University of Jyväskylä. https://www.econstor.eu/handle/10419/116189 .

Fonfara, K. (2014). Marketing partnerski na rynku przedsiębiorstw (wyd. 3 zmienione). Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.

Gabriel, Y., Korczynski, M., Rieder, K. (2015). Organizations and Their Consumers: Bridging Work and Consumption. Organization, 22(5), 629–643. https://doi.org/10.1177/1350508415586040 .

Hilami, M. F., Ramayah, T., Mustapha, Y., Pawanchik, S. (2010). Product and Process Innovativeness: Evidence from Malaysian SMEs. European Journal of Social Science, 16(4), 556–564.

Jeremen, D. E., Michalska-Dudek, I., Rapacz, A. (2016). Wirtualizacja i prosumpcja – innowacyjne trendy w konsumpcji turystycznej i ich wpływ na strategie dystrybucji podmiotów organizacji i pośrednictwa w turystyce. Ekonomiczne Problemy Turystyki, (1), 55–68. http://dx.doi.org/10.18276/ept.2016.1.33-05 .

Kalling, T. (2008). Learning how to learn: How innovation can be hampered and overcome. Development and Learning in Organizations, 22(2), 35–37. https://doi.org/10.1108/14777280810850741 .

Kirjavainen, H., Jalonen, H. (2022). Digital co-creation. Mission (im)possible? W: H. Väyrynen, N. Helander, H. Jalonen (red.), Public Innovation and Digital Transformation (s. 13–31). Rou-tledge. https://doi.org/10.4324/9781003230854-2 .

Kułyk, P., Dubicki, P. (2019). Uwarunkowania zachowań konsumentów na rynku żywności ekologicznej. Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie – Problemy Rolnictwa Światowego, 19(1), 79–87. http://dx.doi.org/10.22630/prs.2019.19.1.7 .

Maciaszczyk, M., Kocot, M. (2021). Behavior of Online Prosumers in Organic Product Market as Determinant of Sustainable Consumption. Sustainability, 13(3), 1–14. https://doi.org/10.3390/su13031157 .

Manczak, I., Sanak-Kosmowska, K. (2018). Zaangażowanie młodych konsumentów w prosumpcję. Organizacja i Kierowanie. Organization and Management, (4), 215–227. https://econjournals .sgh.waw.pl/OiK/article/view/4064.

Matschke, C., Moskaliuk, J., Cress, U. (2013). Knowledge Exchange Using Web 2.0 Technologies in NGOs. Journal of Knowledge Management, 16(1), 159–176. https://doi.org/10.1108/13673271211199007 .

Mróz, B. (2013). Konsument w globalnej gospodarce. Trzy perspektywy. Oficyna Wydawnicza SGH.

Mroziewski, M. (2012). Styl zarządzania jako instytucjonalny czynnik kreowania kapitału przedsię-biorczości organizacyjnej. Koncepcja ewolucyjno-normatywna. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Munodawafa, R. T., Johl, S. K. (2019). A Systematic Review of Eco-Innovation and Performance from the Resource-Based and Stakeholder Perspectives. Sustainability, 11(21), 1–23. https://doi.org/10.3390/su11216067 .

Nath, V., Agrawal, R. (2020). Agility and lean practices as antecedents of supply chain social sus-tainability. International Journal of Operations & Production Management, 40(10), 1589–1611. https://doi.org/10.1108/IJOPM-09-2019-0642.

Nieto, M. J., Santamaría, L. (2007). The importance of diverse collaborative networks for the novelty of product innovation. Technovation, 27(6–7), 367–377. https://doi.org/10.1016/j.technova-tion.2006.10.001 .

Olesiński, Z., Rzepka, A., Sabat, A. (2016). Międzyorganizacyjne sieci współpracy gospodarczej na przykładzie Polski, Kanady i Gruzji. Texter.

Osburg, T. (2013). Social Innovation to Drive Corporate Sustainability. W: T. Osburg, E. Schimd- peter (red.), Social Innovation. Solutions for a Sustainable Future (s. 13–22). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-642-36540-9_2 .

Pearce, J. M. (2012). The case for open source appropriate technology. Environment, Development and Sustainability, 14(3), 425–431. https://doi.org/10.1007/s10668-012-9337-9 .

Pyka, A., Küppers, G. (red.). (2002). Innovation Networks. Theory and Practice. Edward Elgar Pub-lishing.

Ritzer, G., Dean, P., Jurgenson, N. (2012). The Coming of the Age of the Prosumer. American Be-havioral Scientist, 56(4), 379–398. https://doi.org/10.1177/0002764211429368 .

Ritzer, G., Miles, S. (2019). The changing nature of consumption and the intensification of McDo- naldization in the digital age. Journal of Consumer Culture, 19(1), 3–20. https://doi.org/10.1177 /1469540518818628 .

Roszkowska-Hołysz, D. (2013). Determinants of consumer purchasing behaviour. Management, 17(1), 333–345. http://dx.doi.org/10.2478/manment-2013-0023 .

Sikora, T. (red.). (2010). Zarządzanie jakością. Doskonalenie organizacji (t. 1). Wydawnictwo Nau-kowe PTTŻ.

Smyczek, S., Sowa, I. (2005). Konsument na rynku. Zachowania, modele, aplikacje. Difin.

Stolecka-Makowska, A. (2014). Zastosowanie podejścia interpretacyjnego w badaniu zmian zacho-wań nabywczych konsumentów podlegających akulturacji. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Research Papers of Wrocław University of Economics, (336), 244–256. http://dx.doi.org/10.15611/pn.2014.336.24 .

Szul, E. (2013). Prosumpcja jako aktywność współczesnych konsumentów – uwarunkowania i prze-jawy. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, (31), 347–358.

Watanabe, T. (2023). Co-creation has potential to drive digital and green transformation. East Asia Forum Quarterly, 15(3), 41–43. https://doi.org/10.59425/eabc.1693864823 .

Wolny, W. (2013). Prosumption – Consumer Creativity in E-business. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, (158), 145–152.

Wróć do: